Em ơi, Hà Nội phố

Em ơi, Hà Nội phố
                               Tác giả: Phan Vũ

                                             Gửi những người Hà Nội đi xa

1.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em mùi hoàng lan


Ta còn em mùi hoa sữa


Tiếng giày ai gõ nhịp đường khuya


Cọt kẹt bước chân quen


Thang gác thời gian


Mòn thân gỗ


Ngôi sao lẻ lạc vào căn xếp nhỏ






Ta còn em chấm lửa


Điếu thuốc cuối cùng


Xập xòe


Kỷ niệm


Một con đường


Một ngôi nhà


Khuôn mặt ai


Dừng trong khung cửa


Những phong thư bỏ quên trong hộc tủ


Không tên người


Không tên phố


Người gửi không tên






Ta còn em chút vang động lặng im


Âm âm tiếng gọi


Trong lòng phố






2.


Em ơi! Hà – Nội – Phố!


Ta còn em một gốc cây


Một cột đèn


Ai đó chờ ai


Tóc cắt ngang


Xõa xõa bờ vai


Khung trời gió


Con đường như bỏ ngỏ






Ta còn em khăn choàng màu tím đỏ


Thoáng qua


Khuôn mặt chưa quen


Bỗng xao nỗi nhớ


Mỗi góc phố một trang tình sử…






3.


Em ơi! Hà Nội – Phố


Ta còn em rì rào cơn mưa trong chùm lá


Những hạt nhỏ đọng trên mái tóc ai


Vòm trên cao chuông hồi đổ xuống


Nhà thờ Cửa Bắc


Tan chiều lẻ


Kinh cầu còn mãi ngân nga






Ta còn em đôi mắt buồn


Dõi cánh chim xa


Trên hè phố


Chàng Trương Chi ôm ghi ta


Ngước lên cửa sổ


Một ngày nào


Trống không ô cửa


Tiếng hát Trương Chi


Ngợi một số nhà


Ta còn em chuyến tàu khuya


Về muộn


Vào ga…






4.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em quả bóng lăn


Một mình


Trên sân cỏ






Cơn mưa đầy


Chiếc thuyền giấy


Lang thang không bến đỗ


Thằng bé qua tuổi thơ


Bâng khuâng


Vội vã






Ta còn em cánh cửa sắt


Lâu ngày không mở


Nhà ai


Qua đó


Nao nao nhớ tuổi học trò…






Ta còn em dàn thiên lý chết khô


Những chùm hoa năm xưa


Thơm hò hẹn


Cuộc tình đầu ngọt lịm


Nụ hôn còn xanh mãi trên môi…






5.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em chuỗi cười vừa dứt


Chút nắng còn le lói vườn hoang


Vàng vàng cỏ


Cô gái nhẹ buông rèm cửa


Chàng mũ lệch diễu qua


Lời tỏ tình hôm qua dang dở






Ta còn em ngày vui cũ


Tàn theo mùa hạ


Tiếng ghi ta


Bập bùng tự sự


Đêm kinh kỳ


Thuở ấy


Xanh lơ…






6.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em tiếng tíc tắc


Chiếc đồng hồ quả lắc


Đong đưa tiếng gõ






Nhịp thời gian chậm chậm


Già nua


Căn phòng trống


Mệt nhoài


Bóng lẻ…






Ta còn em hồi chuông thu không


Ngôi chùa ẩn trong cùng hẻm phố


Những hàng xoan


Nghiêng nghiêng bóng đổ






Đầu ngõ sót cây hoa gạo


Từng sợi nắng rớt theo màu đỏ


Lao xao tiếng phố


Chợ chiều còn họp giữa kinh đô






7.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em những ngọn đèn mờ


Trên nóc cao


Vầng trăng không tỏ


Tiếng rao đêm lạc giọng


Ơ hờ…






Người phu xe đợi khách bến đầu ô


Lão Mozart hàng xóm


Bẩy nốt cù cưa


Từng đêm quên giấc ngủ






Ta còn em tiếng dương cầm


Căn nhà đổ


Lả tả trên thềm


Bettho và Sonate Ánh Trăng


Những nốt nhạc thiên tài


Lẫn trong mảnh vỡ…






Ta còn em một đam mê


Một vật vã


Một trống không


Tan tiệc


Tàn đêm


Cô gái áo đỏ Venise


Một bản valse dang dở


Những phím đàn long


Một kiếp người






8.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em khuya phố mênh mông


Vùng sáng nhỏ


Bà quán ê a chuyện nàng Kiều


Rượu làng Vân lung linh men ngọt


Mắt cô nàng lúng liếng đong đưa


Ngơ ngẩn bao chàng trai Kẻ Chợ


Cơn say quá dài thành một cơn mê…






9.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em tiếng hàng ngày


Reo vang đường phố


Lanh canh! Lanh canh!


Tia hồi quang chớp xanh


Toa xe điện lên đèn


Người soát vé áo bành tô sờn rách


Ai xuống Bờ Hồ!


Ai đi Mơ!


Ai lên Bưởi!






Lanh canh! Lanh canh!


Một đời cơ nhỡ


Trăm ngày ngược xuôi


Đầm đìa nước mắt


Áo vã mồ hôi


Bơ gạo mớ rau


Mẹ về buổi chợ


Lanh canh! Lanh canh!


Lá bánh, củ khoai


Đàn con trên bến đợi


Cuối ngày…






10.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em ráng đỏ chiều hôm


Đôi chim khuyên gọi nhau trong bụi cỏ


Đôi guốc bỏ quên bên ghế đá


Gã đầu trần thơ thẩn đường mưa…






Ta còn em một tên thật cũ Cổ Ngư


Chiều phai nắng


Cành phượng vĩ la đà


Bông hoa muộn in hình ngọn lửa






Chiếc lá rụng


Khởi đầu nguồn gió


Lao xao sóng biếc Tây Hồ


Hoàng hôn xa đến tự bao giờ?


Những bước chân tìm nhau


Vồi vội


Cuộc tình hờ bỗng chốc nghiêm trang


Ta còn em ngọn gió Nghi Tàm


Thoáng mùi sen nở muộn


Nhớ Nhật Tân


Mùa hoa năm ấy


Cánh đào phai






11.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em cơn mưa rào


Lướt nhanh qua phố


Chiếc lá bàng đầu tiên nhuộm đỏ






Cô gái băng qua đường


Chợt hồng đôi má


Một chút xanh hơn


Trời Hà – Nội


Hôm qua…






Ta còn em cô hàng hoa


Gánh mùa thu qua cổng chợ


Những chùm hoa tím


Ngát


Mùa thu…






12.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em con đê lộng gió


Dòng sông chảy mang hình phố


Cô gái dựa lưng bên gốc me già


Ngọn đèn đường lặng thinh


Soi bờ đá…






Ta còn em mùa nước xuống


Mất tăm bãi giữa sông Hồng


Chiếc bè nứa xuôi qua


Lặng lờ


Không ghé bến


Con tàu nhổ neo


Hồi còi vọng


Như tiếng than dài


Mùa này trăng vỡ trên sông


Trong trống vắng






“Người đi! Ừ nhỉ! Người đi thực”


Lữ khách khẽ ngâm bài Tống biệt:


“Mẹ thà coi như chiếc lá bay…”[1]






Ta còn em hàng cây khô


Buồn như dãy phố


Người bỏ xứ


Quay nhìn lần cuối


Những ngôi nhà cửa đóng


Im lìm






13.


Riêng về một chuyến đi


Ga Hàng Cỏ.


Những người con lên đường.


Năm khởi chiến.


Tuổi mười tám trong hàng quân.


Đầu đời


Chàng trai nhận nụ hôn


Từ cô gái trong đám đông đưa tiễn…






Con tàu chở những người lính.


Về phía Nam vào trận đánh


Chở theo những căn phố.


Những con đường.


Chở nguyên Hà Nội nhớ.


Với những vết môi hôn.






Anh lính trẻ


Nghe tiếng súng khai trận.


Bỗng bàng hoàng.


Bỡ ngỡ.


Và thật bất ngờ.


Như nhận nụ hôn…






14.


Em ơi! Hà – Nội – Phố!


Ta còn em chiếc xe hoa


Qua hàng liễu rủ


Cánh tay trần trên gác cao


Mở cửa


Mùa xuân trong khung


Chi chít chồi sinh


Ước vọng in hình xanh nõn lá


Giò phong lan


Điệp vàng rực rỡ






Ta còn em tà áo nhung huyết dụ


Bờ môi ai đậm đỏ bích đào


Những gót son dập dìu đại lộ


Đất nghìn năm còn mãi dáng kiêu sa


Phường cũ lưu danh người đẹp lụa


Bậc thềm nào in dấu hài hoa?






15.


Em ơi! Hà – Nội – Phố!


Ta còn em đường lượn mái cong


Ngôi chùa cổ


Năm tháng buồn


Xô lệch ngói âm dương


Ai đó còn ngồi bên gốc đại?


Chợt quên vườn hồng đã ra hoa


Chợt quên bên đường ai đứng đợi


Cuộc đời có lẽ nào


Là một thoáng bâng quơ!






Ta còn em một cuộc tình


Như một bài thơ


Những nỗi đau gặm mòn phận số


Nhật ký sang trang


Ghi thêm nỗi khổ…






16.


Em ơi! Hà – Nội – Phố!


Ta còn em lô xô màu ngói cũ


Hiu quạnh


Một ngôi nhà


Oa oa tiếng khóc






Ngày ra đời


Cơn bão rớt


Bẻ gãy cành đa


Con vừa lớn


Chinh chiến gần kề trước cửa






Ta còn em con đường đá


Lát bao niên kỷ


Cây si kia trồng tự năm nào


Nhớ ngày tóc mẹ chưa lên trắng


Chiều nay qua sông vắng


Xót mẹ


Còng lưng


Gánh tuổi già…






17.


Em ơi! Hà – Nội – Phố!


Ta còn em đống kim ngân


Đổ đầy Hàng Mã


Lâu đài, cung điện


Võng, lọng, ngựa, xe


Những hình nhân


Xênh xang áo mão


Một thời nào


Ngập ngụa vàng son…






Ta còn em mớ tro than


Tiền giấy


Mịt mù mặt phố


Che mờ


Khổ ải


Trần gian…






18.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em một Hàng Đào


Không bán đào


Một Hàng Bạc


Không còn thợ bạc


Đường Trường Thi


Không chõng, không lều


Không ông nghè bái tổ vinh quy…






Ta còn em tiếng gọi trong đêm


Người trở về


Ngày đi nặng nỗi mang tên Nhớ


Ngày về căn nhà không biển số


Phố cũ quên tên


Quên bậc đá


Quên mái hiên


Quên cây táo trồng ngay trước cửa


Ngày về ra rả tiếng ve kêu


Thuở ấu thơ thỏa thích leo trèo


Võng trưa hè


Đung đưa kẽo kẹt






“À ơi! Trống đánh ngũ liên


Bước chân xuống thuyền


Nước mắt như mưa”[2]






Bài tập đọc


Quốc văn giáo khoa thư


Bà ru cháu ngủ…






Người về sững sờ bên cánh cửa


Tiếng ơi à


Gọi lại


Mảnh đời quên…






14.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em mảnh đại bác


Ghim trên thành cũ


Một thịnh


Một suy


Thời thế


Lẽ hưng vong


Người qua đó hững hờ bài học sử…






Ta còn em dãy bia đá


Danh hình hội tụ


Rêu phong gìn giữ nét tài hoa


Ly rượu đầy xin rót cúng cha


Nghìn lạy cúi đầu thương đất tổ


Bến nước nào đã neo thuyền ngự


Đám mây nào in bóng rồng bay?






Ta còn em những giấc mơ nhã nhạc


Lộng lẫy xiêm y


Nhịp nhàng dáng vóc cung phi


Những hào kiệt


Những anh hùng


Vương triều nào cũng có


Những kẻ cuồng si cũng có


Thắp nén hương nhớ người tri kỷ






20.


Riêng về một tháng Chạp


Tháng Chạp


Những tàng cây óng ả sợi tơ hồng


Tháng Chạp thủ thỉ lời hò hẹn:


“Qua đợt gió mùa


Ngày mai ta đến với mùa xuân”






Tháng Chạp


Đôi tân hôn chưa kịp nằm chiếu hoa


Đã có tên


Trong vòng hoa tưởng niệm


Một tháng Chạp


Trắng khăn sô


Khói hương dài theo phố…


Một tháng chạp.


Thâu đêm.


Mẹ.


Thức.


Hóa vàng…






Một tháng chạp.


Con đường ngẩn ngơ.


Dãy phố không người ở.






Những khu trắng nằm trong tọa độ.






Sập gụ, tủ chè, sách xưa và bình cổ.


Dòng chữ phấn ghi trên cánh cửa.


Tất cả thí thân cho một mất một còn.


Lời thề ra đi của những người bỏ phố.


“Còn một đống gạch còn trở về nhà cũ!”






Một tháng chạp.


Phường phố rền vang còi hụ.


Cái chết đến tự phương nào?


Cách Thủ đô bao nhiêu cây số?


Giọng Hà Nội thật ngọt ngào.


Cô gái loan truyền tin bão lửa.


“Hỡi đồng bào! Hỡi đồng bào!”






Một tháng Chạp


Cây bàng mồ côi mùa đông


Mảnh trăng mồ côi mùa đông


Nóc phố mồ côi mùa đông…


Tháng Chạp năm ấy in hình bao mộ phố






21.


Em ơi! Hà Nội Phố!


Ta còn em năm cửa ô


Năm cửa gió.


Cơn bão những năm nào qua đó.


Ba mươi sáu phố


Bao nhiêu mảnh vỡ?






Ta còn em một màu xanh thời gian


Một màu xám hư vô


Chợt nhòe


Chợt hiện


Chợt lung linh ngọn nến


Chợt mong manh


Một dáng hình


Nhợt nhạt vàng son


Đậm đầy cay đắng






Người nghệ sĩ lang thang hoài trên phố.


Bỗng thấy mình không nhớ nổi con đường!


Một mình giữa bóng chiều sa


Tha hương ngay trước cổng nhà mẹ cha


Một bầu trời mãi mãi của riêng ta


Những nỗi buồn vô cớ!


Luôn luôn rất lạ






22.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em cánh nhạn chao nghiêng.


Những giọt sương nhòa bóng điện.


Mặt nước Hồ Gươm.


Bỗng nhiên trở lạnh.


Tháp Rùa bóng nước lung linh.






Người ra đi mang theo buốt giá.


Áo choàng không ấm thân gầy.


Cầm bằng theo cánh chim bay.






Người đi tìm khoảng cách


Để quên.


Nào biết nơi phương xa.


Tháng năm mài mòn.


Đôi mắt nhớ.






23.


Em ơi! Hà Nội – Phố!


Ta còn em mùi hoàng lan


Ta còn em mùi hoa sữa


Tiếng giày ai gõ nhịp đường khuya


Thang gác thời gian


Mòn thân gỗ,


Ngôi sao lẻ lạc vào căn xếp nhỏ…






Ta còn em!


Ta còn em


Ta còn em






Mãi mãi…



                                                               Mùa đông 1972